-adres- Tienen, 15 september 2023
3300 Tienen
Ref MER – Dossierdatabank : PR 3418
Betreft: Bezwaarschrift tegen omgevingsproject Ziekenhuis H Hart campus St-Jan, Tienen (2022156256)
Geachte,
Hiermee wenst ondertekenaar bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag voor vergunning voor omgevingsproject Ziekenhuis H Hart campus St-Jan, Tienen (2022156256).
Als indiener woon ik in de meest nabije omgeving van het project (-adres-) en ben dus rechtstreeks betrokken partij bij de aanvraag omgevingsproject. In dit bezwaarschrift toon ik aan dat het project zoals ingediend negatieve implicaties heeft op het vlak van milieu en leefbaarheid, waardoor ik direct betrokken en benadeelde partij ben.
Vanuit die toestand uit ik als indiener mijn bezorgdheden over het project in zijn huidige voorgestelde vorm. Ik laak de leemtes in de huidige MER rapportage en wens bijkomende onderzoeken naar de effectieve impact, alternatieven en maatregelen om die leemtes op te vullen en de negatieve impact te minimaliseren of uit te schakelen.
Uit bezwaarschrift mag blijken dat mijn vraag enerzijds terecht is, anderzijds in overeenstemming met doelstelling van MER rapportage zoals beschreven door de overheid (Milieueffectrapport (MER) | Vlaanderen.be). “Een milieueffectenrapport (MER) wordt opgemaakt voor de projecten of plannen worden uitgevoerd. Zo kunnen schadelijke effecten voor het milieu in een vroeg stadium worden ingeschat en opgevangen.” En nog “Niet alleen de effecten op het milieu worden wetenschappelijk en systematisch onderzocht en in beeld gebracht, ook de eventueel nodige maatregelen om negatieve gevolgen te voorkomen of te beperken worden beschreven.”
Dit bezwaar behelst drie punten;
- Locatiekeuze voor het project
- Inplanting van het project op de gekozen locatie
- Leefbaarheid van de buurt, specifiek met betrekking tot mobiliteitsoverlast
Het laatste punt is voor de indiener het voornaamste en dit bezwaarschrift toont aan dat de aanvrager daar zwaar in gebreke blijft wat betreft “beschrijven van de verwachte gevolgen en alternatieve oplossingen en mogelijke maatregelen om nadelige effecten te vermijden of weg te nemen.”
In oktober 2016 werden 4 mogelijke locaties geselecteerd voor de bouw van een nieuw Regionaal Ziekenhuis in Tienen. Deze 4 opties waren: Westelijke Ring, Houtemstraat, Hamelendreef en stationsomgeving (zie figuur 1).
De locatie met de minste negatieve impact op leefomgeving van buurtbewoners en die maximale ontsluitingsmogelijkheden biedt (met minste kans op verkeersoverlast voor nabije buurt en ruimere stadsomgeving) is aangeduid met “A”. Deze site biedt onmiddellijke ontsluiting naar de E40, westelijke ring (R27), N3 Leuven-St-Truiden en makkelijke ontsluiting naar Station Tienen voor trein en bus-verbindingen. De verkeersstromen die deze site zou genereren interfereren niet met verkeersstromen van de binnenstad en van de Vesten (Ring). Door het ontbreken van woonwijken in de nabije omgeving, zou de operationele impact van deze site op buurtbewoners bovendien nihil zijn.
In april 2018 wordt nochtans een andere locatie als “voorkeurslocatie” aangeduid (op Figuur 1 als dusdanig vermeld). Hoewel deze locatie niet de meest logische keuze qua ontsluiting en bereikbaarheid lijkt, komt ze toch als voorkeur uit de bus van een studie uitgevoerd door de provincie Vlaams-Brabant, de stad Tienen en het Regionaal Ziekenhuis HH Tienen.
Ondanks die studie komt deze voorkeurslocatie nadien te vervallen. Daarop wordt gekozen voor de huidige locatie en voorwerp van het omgevingsproject: het Houtemveld (aangeduid met B op Figuur 1). Nochtans had de Tiense Milieuadviesraad in 2017 een negatief advies verleend voor deze locatie. Ze bestempelde deze als “waarschijnlijk te klein, moeilijk qua bereikbaarheid” (De Standaard 1 feb 2017). De site aan het Houtemveld is inderdaad de minst aangewezen omdat de directe impact op de leefbaarheid van buurtbewoners en bredere stadsomgeving het grootst is. Deze locatie is immers omsloten door woonwijken met een residentieel karakter en kent op dit ogenblik al een probleem van verkeersoverlast.
Eerder dit jaar verklaarde de bevoegde Tiense schepen van mobiliteit nog: “We gaan hier kort op de bal spelen en kijken hoe de doorstroming verloopt”, zegt schepen Liesbeth Vanderloock hierover. “Wij wachten het mobiliteitsonderzoek af dat momenteel aan de gang is en kijken naar de impact van het verkeer op de Houtemstraat, de Oplintersesteenweg en de omliggende vesten.” (Tienen Actueel – 25 januari 2023)
Figuur 1: 4 mogelijke locaties nieuwe Ziekenhuiscampus
Met de keuze voor het Houthemveld wordt het nieuwe Regionale Ziekenhuis ingeplant op de drukst bevolkte van 4 locaties. De site wordt volledig omgeven door woonblokken en woonstraten (zie figuur 2)
- Noordzijde : woonblok Windmolenveld
- Noordwesten : Houthemstraat (woonstraat)
- Westen: Pelikaanweg (woonwijk westen van Pelikaanweg) + Diestsesteenweg (wooneenheden)
- Oosten : Oplintersesteenweg (woonstraat)
- Zuiden: woonhuizen Kabbeekvest
Fig 2: site Houthemveld en omliggende bewoning
Omdat de site midden een aantal woonwijken ligt, impliceert deze keuze voor de omwonenden een onmiddellijke impact, zowel door de operationele werking van het ziekenhuis, als wat betreft verandering van leefomgeving en verkeersintensiteit.
Figuur 3 toont de huidige inplanting van het Zorgcomplex St-Jan vanuit de woonblokken Windmolenveld aan de noordzijde.
Fig 3: huidige zorgcampus site Houthemveld – zicht vanuit woonblok Windmolenveld
Figuur 4 toont de inplanting van het nieuwe project, waarbij aan de noordzijde gebouwd wordt tot 47 meter van het woonblok Windmolenveld, met een hoogte 10 meter. Bijkomende gebouwen hebben hoogtes tot 21 en 31 meter. Het totale bebouwde volume stijgt van 3343m² naar +/- 44000m². Dat is een toename van maar liefst factor 10! Daardoor verandert het residentieel karakter voor bewoners en wordt het uitzicht belemmert. Bovendien verandert de beleving volledig doordat alle gemotoriseerde verkeersfaciliteiten daar worden geconcentreerd (uitgezonderd leveringen): de spoedafdeling, parkingzone voor personeel, patiënten en bezoekers (zie rode en blauwe P en overeenkomstig aangeduide rijrichting op Fig 4.
Niet alleen de faciliteiten voor gemotoriseerd verkeer maar ook de ontsluiting bevinden zich aan de uiterste noordpunt van het perceel, via een in/uitrit aan de Houthemstraat.
Figuur 4: inplanting nieuw te bouwen Regionaal Ziekenhuis
Nochtans heeft het Houthemveld via de Pelikaanweg en, belangrijker, aan het minder bewoonde deel van de zuidkant een onmiddellijke ontsluiting naar de Ringweg van Tienen (Kabbeekvest) (Fig 5). Er werd zelfs een eigen op- en afrit voorzien ter ontsluiting van de site. Enkel leveringen en ziekenwagens die naar het zuiden uitrukken, zullen via die op- en afrit aan de Kabbeekvest de campus bereiken. Voor het overige wordt de relatief onbewoonde zuidkant van het perceel ontlast van alle overige gemotoriseerd verkeer (personeel, patienten, bezoekers, etc) en voorbehouden aan fietsers en voetgangers.
Een andere inplanting waarbij de oriëntering zuidwaarts gericht zou zijn, vooral wat betreft faciliteiten en ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer, zou een mogelijke overlast voor omgeving en buurbewoners drastisch beperken. Het is dan ook onbegrijpelijk waarom er voor de inplanting gekozen is om het project uitsluitend te oriënteren naar de noordzijde. Daar waar bereikbaarheid moeilijker is en voor de omwonenden onnodige – gezien het alternatief voorhanden is – overlast creëert.
Fig 5: ontsluiting zuidkant site naar Ringweg (Kabbeekbest) via op-/afrit
- Mobiliteit en verkeersoverlast
Voor de indiener vormt dit het voornaamste punt van zijn bezwaar. Hij toont hieronder aan waarom de aanvrager in gebreke blijft wat betreft het beschrijven en wetenschappelijk onderzoeken van de verwachte gevolgen en van alternatieve oplossingen en mogelijke maatregelen om nadelige effecten te vermijden of weg te nemen.
In de mobiliteitsstudie zou het MER-rapport de huidige verkeerssituatie moeten weergeven, de realistische impact van het project op de huidige situatie inschatten en maatregelen nemen om negatieve effecten te vermijden of te beperken. Aan deze voorwaarden wordt niet voldaan in het PR MER 3418 HH Ziekenhuis Tienen, zoals in de databank van het omgevingsloket opgenomen.
De huidige – problematische – mobiliteit van de site wordt immers niet wetenschappelijk in kaart gebracht, is onvolledig en op bepaalde vlakken foutief. In het MER-rapport wordt de volledige mobiliteit van de site onderzocht aan de hand van slechts 2 kruispunttellingen:
Beschreven op pagina 127 van het MER-rapport. “De telling werd uitgevoerd op 14 september 2021”. Op dat ogenblik waren restricties van kracht mbt tot Corona en dus kunnen deze cijfers niet als representatief beschouwd worden. Bovendien is deze telling maar eenmalig uitgevoerd en kan ze niet als wetenschappelijke basis dienen om een correcte inschatting te maken van de huidige verkeersintensiteit en van de bijkomende impact van het nieuwe Ziekenhuis.
- Kruispunt N29 x Houtemstraat x Pollepelstraat.
Beschreven op pagina 128 van het MER-rapport. Deze telling werd op een later tijdstip uitgevoerd – 18 oktober 2022 – evengoed ook maar eenmalig. Bijgevolg kunnen ook deze cijfers niet als representatief en volledig worden beschouwd.
Belangrijker nog dan de eenmalige data-vergaring is de vaststelling dat het mobiliteitsonderzoek zich beperkt tot deze 2 kruispunten en op basis daarvan de mobiliteit van heel de site claimt te onderzoeken en de impact van het project op de nabije omgeving en omwonenden.
Vermits de ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer van de nieuwe campus voorzien is in de Houtemstraat, zijn er niet minder dan 6 punten die onderzocht dienden te worden om een duidelijk beeld te krijgen van de huidige mobiliteitsintensiteit en de bijkomende impact van het project hierop (zie Fig 6):
- Kruispunt Kabbeekvest x Diestsesteenweg x Albertvest x Gilainstraat
- Kruispunt N29 x Houtemstraat x Pollepelstraat
- Kruispunt Houtemstraat x Pelikaanweg
- Kruispunt Pelikaanweg x Kabbeekvest
- Rond punt Houtemstraat x Oplintersesteenweg
- Kruispunt Oplintersesteenweg x Kabbeekvest
Fig 6: ontsluitingswegen project-gebied
Alle straten die het project-gebied omsluiten zijn 2-richting straten.
Dat volgens het MER-rapport – volledig verkeerdelijk – slechts 2 kruispunten van tel zouden zijn mbt tot de ontsluiting van de site wordt herhaald op pagina 130. Daar staat dat op de huidige site Houtemveld de bereikbaarheid van de bestaande “parking” “exclusief via dit kruispunt” verloopt. Bedoeld wordt daarmee het kruispunt N29 x Houtemstraat x Pollepelstraat.
Zoals ook uit Fig 6 op te maken valt, is dit een foutieve weergave van de huidige mobiliteitssituatie. Deze parkings zijn bereikbaar via niet minder dan 4 kruispunten:
- N29 x Houtemstraat x Pollepelstraat (Houtemstraat zuidelijk)
- Rond punt Houtemstraat x Oplintersesteenweg (Houtemstraat noordelijk)
- Pelikaanweg x Houtemstraat (Pelikaanweg noordelijk)
- Pelikaanweg x Kabbeekvest (Pelikaanweg zuidelijk)
Volgens de aanvrager zou er momenteel geen problematische verkeersituatie mbt de locatie Houtemveld zijn. Zoals enerzijds eerder aangetoond werd de volledige mobiliteit van de site niet onderzocht, anderzijds is mbt tot het summiere onderzoek dat verricht werd ook deze voorstelling niet feitelijk onderbouwd en negeert ze de bestaande situatie.
Het veel te beperkte mobiliteitsonderzoek van het MER-rapport vermeldt op pagina 130 “de capaciteitsbeoordelingen van het kruispunt tonen evenmin problemen aan.” Die pagina behandelt het kruispunt Kabbeekvest x Diestsesteenweg x Albertvest x Gilainstraat. De analyse van aanvrager is dat :
- Ochtend “maximale wachtrij van 10 auto’s op de Kabbeekvest”
- Ochtend + avond worden aan de noordzijde (Diestsesteenweg) “amper wachtrijen genoteerd”
Volgende figuren tonen duidelijk aan dat ook hier het mobiliteitsonderzoek van het MER-rapport geen realistische weergave van de bestaande situatie is. De foto’s werden genomen bij mooi weer, zonder calamiteiten en zonder omgevingswerken. Het is een redelijke aanname dat bij slecht weer de getoonde wachtrijen alleen langer zouden geweest zijn. De foto’s geven weer dat de hele site langs alle zijden omgeven is door wachtrijen. Daarmee tonen ze de huidige problematische ontsluiting en bereikbaarheid van de site zonder de bijkomende belasting van de nieuwbouwcampus.
Fig 7 : wachtrij op Kabbeekvest zonder calamiteiten – wachtrij strekt zich uit van kruispunt Kabbeeksepoort, voorbij aansluiting Pelikaanweg tot bijna aan de Oplintersepoort – in het MER-rapport bestempeld als maximaal 10 voertuigen
Fig 8: Kruispunt Houtemstraat x Diestsestwg x Pollepelstraat – zicht op Vissenakenstraat (links) en Diestsesteenweg (rechts). Figuur toont het begin van wachtrijen in beide straten.
Fig 9: zicht vanuit noordzijde Diestsestwg op kruispunt Pollepelstr x Houtemstraat. Beeld toont midden van de wachtrij – in het MER rapport bestempeld als “amper wachtrijen genoteerd”
Fig 10: zicht vanuit noordzijde Diestsestwg op kruispunt met Pollepelstraat x Houtemstraat.
Beeld toont einde van de wachtrij op dat ogenblik – in het MER rapport bestempeld als “amper wachtrijen genoteerd”. Volgens Google Maps een wachtrij van 600meter (Hubo tot aan lichten kruispunt Vesten)
Fig 11: zicht op wachtrij noordzijde Diestsestwg. Beeld toont einde van de wachtrij die zich op dat ogenblik al verder uitstrekt dan Hubo (600meter) – in het MER rapport bestempeld als “amper wachtrijen genoteerd”.
Over de Houtemstraat – de ontsluitingsweg voorgesteld voor het project – vermeldt het MER-rapport op pagina 133 “capaciteitsbeoordelingen bevestigen het beeld van een vlotte afhandeling op dit kruispunt”.
Figuren 12 en volgende mogen duidelijk aantonen dat het MER-rapport de bestaande verkeersintensiteit ook hier niet correct heeft onderzocht en weergegeven.
Fig 12: kruispunt Houtemstraat x N29 x Pollepelstr – zicht vanuit wachtrij Houtemstraat
Fig 13: kruispunt Houtemstraat x N29 x Pollepelstr – zicht vanuit wachtrij Houtemstraat
Fig 14 : kruispunt Houtemstraat x N29 x Pollepelstr – zicht vanuit wachtrij Houtemstraat
Fig 15: kruispunt Houtemstraat x N29 x Pollepelstr – zicht vanuit wachtrij Houtemstraat
Bij de bestaande verkeersproblematieken en de bestaande wachtrijen – enkel die ontsluiting van de site die onderzocht werd in het MER-rapport, nl. via de Houtemstraat aan de zuidkant – moet de impact van het nieuwe ziekenhuis nog geteld worden. Deze is enerzijds het verkeer van de Pelikaanweg die geschrapt wordt als doorgangsroute door het project (niet in kaart gebracht in MER-rapport) en anderzijds de verkeersgeneratie van patiënten, bezoekers, personeel, ed. die te verwachten valt door de inplanting van het nieuwe ziekenhuis.
Omdat het niet onderzocht werd in het MER-rapport, zijn er geen cijfers van de aanvrager die gebruikt kunnen worden voor wat betreft de impact van het afschaffen van de Pelikaanweg. De enige cijfers voorhanden, zijn deze die bezorgde bewoners hebben verzameld. Zij hebben een verkeersonderzoek uitgevoerd dat de volledige site behelst (6 kruispunten) en geven een algeheel beeld van de bestaande verkeersintensiteiten en -stromen (zie bijlagen).
Hieruit blijkt:
- 220 voertuigen per uur verlaten de Houtemstraat aan kruispunt Houtemstraat x Diestesteenweg x Pollepelstraat en vormen daar bestaande wachtrij (zie resp. figuren 12-15)
- 152 voertuigen rijden vanuit de Houtemstraat de Pelikaanweg in. 71% gebruikt dat als sluipweg om de dichtgeslibde kruispunten Houtemstraat x Diestsesteenweg x Pollepelstraat en Kabbeekvest x Diestsesteenweg x Gilainstraat x Albertvest te vermijden.
Bij de huidige verzadiging – gevormd door 220 voertuigen – dienen dus bijkomend 107 voertuigen uit de toekomstig afgeschafte Pelikaanweg te worden geteld. Dit betekent een toename van maar liefst 50% bij de reeds bestaande wachtrij.
Daarbij moet nog de verkeersgeneratie van het ziekenhuis zelf geteld worden. Deze wordt geschat op 1300 voertuig bewegingen per dag (pae). Dat is een optimistische raming omdat daarin niet alle gemotoriseerde bewegingen van en naar de bestaande campus Mariendal zijn opgenomen. De bewegingen waarbij op de huidige campus mensen afgezet worden voor het ziekenhuis zijn bvb niet meegenomen in die telling. Ook niet de mensen die parkeren buiten het parkingcomplex (wat goedkoper is en leidt tot schaarste aan parking voor de reguliere bewoners). De te verwachten extra verkeersgeneratie ligt waarschijnlijk hoger dan 1300 extra bewegingen per dag. Deze dienen bovenop de reeds bestaande verzadigde assen en kruispunten te komen. Aangevuld met de extra bewegingen van de Pelikaanweg die afgeschaft wordt, maakt het de ontsluiting van de site via de Houtemstraat quasi onmogelijk op piekmomenten.
Aan de andere kant van de Houtemstraat, de ontsluiting via het rond punt en de Oplintersesteenweg, – die totaal niet onderzocht werd in het MER rapport – vertoont zich dezelfde bestaande problematische verzadiging van het verkeer. Dit mag blijken uit figuren 16 en 17.
Fig 16: zicht op begin wachtrij
Fig17: zicht op midden wachtrij
Fig 16 + 17: kruispunt Oplintersestwg x Kabbeekvest – niet onderzocht in MER-rapport maar wel ontsluiting voor site langs noordkant Houtemstraat (via rond punt Oplintersestwg x Houtemstraat – zie overzichtskaart site Fig 6).
Conclusie
Hoewel een ontsluiting van het gemotoriseerd verkeer via de Pelikaanweg de snelste en makkelijkste manier is om op de Ringweg te raken en het minste overlast te genereren, kiest het voorgestelde project voor een ontsluiting via de woonstraat Houtemstraat. Hierdoor wordt onnodig verkeer gegenereerd in de woonstraten Houthemstraat, Oplintersesteenweg en bijkomend de Diestsesteenweg.
Bovendien is het duidelijk dat de locatie een huidige problematiek vertoont op vlak van bereikbaarheid en verkeersintensiteiten die door de impact van het project alleen maar groter zullen worden.
De aanvrager heeft die bestaande situatie niet correct en wetenschappelijk in kaart gebracht, noch de impact van het project daarop. Bijgevolg kan aanvrager de verwachte gevolgen niet inschatten en niet garanderen alternatieve oplossingen en mogelijke maatregelen om nadelige effecten te vermijden of weg te nemen, onderzocht of voorgesteld te hebben.
Afgaande op voorgaande meen ik dat aangetoond is dat het project in zijn huidige vorm de toets van het Openbaar Onderzoek niet doorstaat en de omgevingsvergunning op deze basis niet kan toegekend worden.
Hoogachtend,
-naam-
-adres-
3300 Tienen
Bijlagen: verkeersonderzoek en getuigenverklaringen van de deelnemers daaraan.